LS5/9, BBC'nin kendi kullanımı için 1980'li yılların başlarında tasarlamış olduğu efsane monitör. Profesyonel Audio konusunda 20 yıldır faaliyet gösteren Graham Audio bu hoparlörü, aslına sadık kalarak baştan yaratmak hedefiyle yeni bir oluşum içine girmiş. O dönemin BBC mühendislerinden Spencer Hughes'un kendisi gibi aynı konuda çalışan mühendis oğlu Derek Hughes ile anlaşarak yola çıkmışlar. Sonlandırılmış proje BBC'ye yollanıp test ettirilmiş ve onay alınır alınmaz BBC Lisansı ile satışa sunulmuş.
Graham LS5/9 ile tanışmamız (ya da 'Bir Aşk Hikayesi')
Graham LS5/9 ile ilk olarak Mayıs 2014'te Münih fuarında tanıştık. Yanımızda götürdüğümüz test albümlerinin tamamını, ağzımız açık, tüylerimiz diken diken dinledik. Timpani'de kendi ortamımızda, kendi ekipmanlarımızla test etmek üzere hemen bir çift sipariş ettik. Timpani'de çaldığı (piştiği) süre boyunca bizim ve ziyaretçilerimizin o derece büyük beğenisini kazandılar ki (muhtelif yorumlara aşağıda yer vereceğiz) fazla gecikmeden Graham'i marakalarımız arasına katmaya karar verdik ve ilk parti LS5/9 hoparlörler üç farklı finişiyle elimize ulaştı.
BBC Monitörü nedir ve neden önemlidir?
| Çok iyi bilindiği gibi, BBC, yayın ve kayıt kalitesi ile ün kazanmış, İngilizlerin medar-ı iftiharı köklü kuruluş. İngiltere'nin muhtelif bölgelerinde kayıt stüdyoları var. Kayıt stüdyosuyla mastering stüdyosunun farklı mekanlar olduğu durumlarda ses mühendislerinin doğru karar verebilmeleri, nötr, doğal, tüm nüansları yansıtabilen ve sahne bilgilerini doğru aktaran bir hoparlör kullanımını zorunlu kılıyor. BBC için tını doğruluğu kadar, farklı insan seslerinin tanınabilmesi ve ayrıştırılabilmesi de diğer önemli kriterler. Bu kriterlere uyan hoparlörler oluşturabilmek için bir mühendislik departmanı kurmuşlar ve birçok efsane tasarıma imza atmışlar. Farklı firmalar tarafından üretilen küçük monitör LS3/5a modeli ile daha büyük boyutlu LS5/8, LS5/9 önemli projeleri arasında yer alıyor. BBC'nin LS5/9 ile ilgili çalışma raporu |
 |
Graham LS5/9 hoparlörün ortaya çıkışı:
| Graham, ilk olarak mid/bas ünitesini tekrar hayata geçirmekle işe başlamış. Orijinal hoparlörlerde, şu anda üretimde olmayan, Rogers'ın üniteleri kullanılmaktaymış. Bu yüzden elde kalan birkaç örnek ve proje notları esas alınarak Volt firmasına bir örnek sipariş edilmiş. Derek Hughes ile yapıtıkları çalışmalar sonucunda, orijinalinde olduğu gibi polipropilen koni malzemesi olan ve sonucundan çok memnun kaldıkları bir ünite oluşmuş. |  |
 |
Tiz ünitede şansları daha yaver gitmiş. Orijinal hoparlörde kullanılan 34mm yumuşak kubbeli Audax marka tiz ünitenin üretimi devam etmekteymiş. BBC'nin zamanında yumuşak kubbeyi korumak için yapmış olduğu delikli ızgara yeni hoparlörde de aynen korunmuş. |
| Bu iki üniteyi biraraya getirmek için Derek Hughes oldukça sofistike bir crossover devresi tasarlamış. Bu devrenin sıfırdan tasarlanmasının nedeni yeni bir mid/bas ünitesi kullanılması ve tiz ünitenin az da olsa (orijinaline göre) değişime uğramasıymış. Bu devre, düşük frekansları mid/bas ünitesine ve yüksek frekansları da tiz üniteye yönlendirmenin dışında ünitelerin frekans eğrilerini gözeterek doğru tonal dengenin oluşumunu da sağlıyor. |  |
Yenilenmiş tasarım BBC'nin onayını alır almaz üretime geçilmiş.
Stoklarımızdaki diğer finişler:
 Cherry (Kiraz) |
 Rosewood (Pelesenk) |
 Ebony (Abanoz) |
Teknik Özellikler:
Sistem : 2 Yollu Refleks
Kabin : İnce duvarlı tasarım (ciddi sönümlendirme ile) Huş Ağacı Su Kontrplağından
Finiş : Ağaç kaplama (kiraz, pelesenk veya abanoz)
Ebatlar : 28cm x 27.5cm x 46cm
Ağırlık : 14kg
Frekans Aralığı : 50Hz~16kHz +/-3dB
Nominal Empedans : 8 ohms
Duyarlılık : 87dB SPL (2.83V, 1m)
Maksimum Çıkış : >100dB @ 2m (bir çift için)
Mid/Bas Ünitesi : 200mm Diaphnatone Polipropilen
Tiz Ünitesi : Son Audax HD 13D34H
Crossover : FL 6/36, 24 Hassas Eleman ile
Önerilen Ampli Gücü : 50 - 200 Watt arasında
Graham Audio'nun kuruluşu, gelişimi ve BBC Hoparlörleriyle ilişkisini anlatan belgesel niteliğinde çok güzel bir video
 Timpani'de kendi orijinal ayakları üzerinde |
|
Yorumlar:
 |
“LS5/9’ların bu yeni versiyonu, orijinal BBC tasarımının müziğe sadakat konusundaki nadiren yanına yaklaşılabilmiş özünü tümüyle korumuş ve dinamik kapasitesinde de artış sağlamış… Müthiş bir çözünürlükle desteklenen tını doğruluğu gerçeklik hissini artırıyor, karmaşık müziklerin iç detayları ortaya çıkıyor ve mekansal bilgiler netleşiyor… Bu derece detayın bedeli çoğunlukla seste sertleşme ve köşelenme olabilir ama LS5/9’ların üst frekanslarında en ufak bir köşelenme veya sertleşme olmuyor…
|
|
|
|
 |
Ayrıca The Absolute Sound dergisinin Şubat 2017 sayısında çıkan Robert Green imzalı yazıda şöyle deniyor: "Graham LS5/9 çarpıcı ve sıradışı bir hoparlör. Ufak boyunu aşarak büyük çaplı müziği inandırıcı bir şekilde sunma konusunda şaşırtıcı bir iş yapıyor. Nötre çok yakın bir dengesi ve hayret verici dinamik kapasitesi var."
|
 |
|
|
||
 |
|
“...Graham Audio LS5/9′un detay seviyesi insanın başını döndürebilecek cinsten. Gitar tonları dinlediğim bir çok BBC monitördeki gibi muhteşem. Çalınan enstrümanların hiçbir detayını atlamamak mı istiyorsunuz, tablo tüm detayı ile karşınızda. Neye odaklanmak istiyorsanız oraya odaklanabilirsiniz... ...Doğru tonlar, detay seviyesi ve kendisine özgü bir sunum. İlerleyen günlerde özellikle John Cage gibi daha modern müzik örneklerinde detay seviyesinden yüzümde gülücükler açarken odamdaki bu sunumdan gerçekten çok ama çok keyif aldım... Graham Audio firması bu tasarımı alıp ufak dokunuşlarla günümüzde üreterek bence müthiş bir iş yapmış. Bir müzikseverin bir hoparlörden hemen her beklentisini eksiksiz karşılayabilen Graham Audio LS5/9′un en güçlü yanı nedir diye sorarsanız sanırım cevabım insanı dinlediği albümün içerisine sokabilmesidir diyebilirim. Bu yazıda aslında güncel bir hoparlörü incelemenin yanında hifi tarihinden bir önemli bir döneme, BBC monitörlerin hüküm sürdüğü dönemlere de bir göz atmış olduk. Bu hoparlörü sevip satın aldığınızda ve onunla yaşamaya alıştığınızda hayatınızın devamında başka bir hoparlöre bakacağınızı zannetmiyorum.” |
|
|
 |
|
“BBC mühendislerinin otuz yıl önce hoparlörlerini ne derece doğru tasarladıklarını görmek aklınızı başınıza getiriyor. Derek Hughes’in proje yönetimiyle hoparlörler daha da iyileştirilerek yeniden hayat kazanmış. Graham Audio’nun LS5/9’larıyla iki-yollu hoparlör çıtası daha yukarılara taşındı.” |
|
|
 |
|
"...Benim Harbeth Compact 7ES3s’ime kıyasla nasıl çalıyor? Bazı yönlerden farklıları olduğu gibi benzer yönleri de var. Benzer yönü her ikisinin de çok müzikal olması. Müzik o derece akışkanlıkla siz ulaşıyor ki, gevşiyorsunuz ve sabahtan akşama kadar dinleyebilirsiniz. Makul ses seviyelerinde de doyurucu olabiliyorlar... ...Graham’ların sesi daha berrak. Onları daha berrak Harbeth’ler olarak da tanımlayabilirim. Ella Fitzgerald’ın The Songbook albümünü dinlediğinizde vokalin odaklamasını ve bütün duygunun harika bir şekilde size ulaştığına şahit olabiliyorsunuz... ...Toparlamak gerekirse, Harbeth’ler kötü kayıtlara daha hoşgörülü yaklaşabiliyor, buna karşılık Graham’lar daha detaylı (özellikle iyi kayıtlı klasik müzik albümlerinde daha tatminkâr). Ve bunu da müzikaliteden ödün vermeden yapıyor... ...Küçük kızlarımın kullandığı bir deyimle “Aman Tanrım, yıkılıyorlar!” diyebilirim, sesleri, gövdesi ve yaylı tonlaması müthiş. Bununla birlikte üçgen (çalgı aleti) sesini çok net olarak algılamanızı sağlayan yeterli keskinlikte tizleri de var....” |
|
|
 |
|
“Büyü orta seslerdeydi. Vokal seslerin gerçekliğiyle ortaya çıkan performans nefes kesiciydi. Graham Audio LS5/9 hoparlörler, gözlerinizi kapattığınızda, size “tam ordaymış” hissini veriyor.” |
|
|
 |
|
“LS5/9’un sesini, kayıt ve koşullarıyla ilgili çok detaylı bilgiler veren ama bunu analitik olmadan yapan gerçek bir monitör sesi olarak tanımlayabilirim.” |
|
|
 |
|
HI-FI WORLD dergisinin Eylül 2014 sayısında çıkmış olan yazının son paragrafından bazı alıntılar yaptık. Dergi ayrıca LS5/9'a beş yıldız vermiş ve "OUTSTANDING - amogst the best" ("SIRADIŞI - en iyiler arasında") diye tanımlamış: "Graham Audio BBC Lisanslı LS5/9 hoparlörüyle çok iyi bir iş yapmış... Ses dengeli, akışkan ve doğru. Kulağınızı tırmalayan, rahatsız edici tizler ve herşeyin üzerini kaplayan aşırı baslar yok... Orijinal BBC hoparlörler 30 yıl önce oldukça popülerdi ve bahse girerim ki yeni Graham Audio versiyonları da gelecek 30 yıl boyunca müzikseverlere keyif vermeye devam edecek." |
|
|
 |
|
"Müzik hoparlörlerin arasında ve arkasında oluşuyor, sizin üzerinize atlamıyor. Müzisyenlerin yerleşimi müthiş hassas, vokalleri tam ortada duyuyorsunuz, canlı olduğu kadar artikülasyona da sahip (tane tane) ve tam olması gerektiği yerde duruyorlar... Bu hoparlörlerin müziği nasıl çaldığı konusunu araştırmaya devam ettikçe, kısa sürede müziğin müzik gibi çaldığını farkediyorsunuz... Çelikimsi bir ses değil, yalnızca ses, koyu tonlu veya açık tonlu veya renklendirilmiş veya başka bir şey de değil, yalnızca müziğin kendi gibi çalıyor... Kıyaslayabilmek için bize bir çift orijinal BBC LS5/9 hoparlör verildiği için şanslıydık. BBC hoparlörlerin en güçlü yanlarından biri de tutarlılığıdır. Eğer Graham LS5/9 aynı şekilde çalamasaydı LS5/9 ismini koyması mümkün olamayacaktı. Graham LS5/9'u orijinal modelden ayırt edemedik (tabii yalnızca ses bazında konuşuyoruz)... Graham LS5/9 harika çalıyor... tümüyle 30 yıl önceki ses. Sonradan bazı şeyler ileri gitti ama Graham'lar bize gösteriyor ki her 'ileri' gidiş 'yukarı' gidiş anlamına gelmiyor... Evet, geçtiğimiz 30 yılda gitgide parlaklaşan sesler dinlemeye alışanlar, LS5/9'ların sesi üzerinize fırlatmayan tarzını yadırgayabilirler ama modern hoparlörlerin odyo dünyasını yanlış bir yöne götürdüğünü bilen birçok insan var. Graham Audio LS5/9, diğer birkaç seçkin ekipmanla birlikte, bu insanları iyi müzik dinlemeye davet ediyor. BBC doğru yolu yalnızca LS3/5a ile bulmamış!" |
|
|
 |
|
"Müzisyenleri, veya şarkıcıları, veya konuşma seslerini dinliyordum, tıpkı BBC ses mühendislerinin, ve tabii benim de duymayı arzuladığım şekilde. Fiyakalı kutuları veya yeni teknolojileri unutun. 1983’te her şey çok iyiymiş, ve şimdi de hâlâ öyle." |
|
|
 |
|
MusicTech dergisinde çımış olan yazıdan bazı alıntılar: "...Bu monitörün kalbini oluşturan şey küçük detaylara getirdiği yüksek çözünürlük, böylece kaydın tüm incelikleri ortaya çıkıyor. Doğal şekilde kaydedilmiş piyano ve yaylılar doğru çalıyor ve sesler çok inandırıcı. LS5/9 özellikle mikro detayları ortaya çıkarmakta çok başarılı. En önemlisi de orta seslerin tiz ve bas seslerle kopukluk olmadan çok iyi örtüşmesi. Geçmişte LS5/9 hoparlörlerle çalışmış olduğum için, Graham Audio bu hoparlörün revizyonunun kesinlikle çok başarılı olduğunu söyleyebilirim. Her tür müzikle şakıyorlar ama eforsuz karakterleri muhtemelen elektronik müzik sevenlerden ziyade akustik enstrümanlar içeren müzikler dinleyenlere daha çok hitab edecektir." |
|
|
 |
|
Timpani'nin yorumu: Doğrusunu söylemek gerekirse Hi-Fi (veya Hi-End Audio) aleminde uzun zamandır bizi bu derece heyecanlandıran ikinci bir ürün olmadı. Tınıların lezzeti, canlılığı, müzisyenlerin sahnede yerleşimleri, sesin (özellikle arkaya doğru) üç boyutluluğu, şarkıcının odanın içinde söylüyormuş hissi, kontrbasın tellerine parmak dokunuşlarındaki nüanslar, kemanlardan akan şerbet, davul derisi üzerinde gezinen süpürgenin tadı, zillerin pirinçten mamul olduğunun tekrar tekrar idrakı... Gerçek doğallık işte böyle bir şey. Çünkü entrümanların kendilerinde bütün bu güzellikler zaten mevcut. Tınılarını bozmadan, renklendirmeden, mikro dinamiklerini kaybettirmeden, en doğal halleriyle vermek canlı performansın heyecanını dinleme odanıza taşımak için yeterli olabiliyor. BBC, efsane tasarımıyla bunu gerçekleştirmiş ve Graham Audio da LS5/9'a yeniden yaşam kazandırarak büyük bir iş başarmış. Bütün albümlerimizi baştan keşfediyoruz. Darısı başınıza! Timpani ziyaretçilerinin yorumları: - Kollarıma bakar mısınız? (tüylerinin diken diken olduğunu gösteriyor) - Şu an İstanbul dükkanlarında dinlediğim en iyi ses! - Üç gün önce 200.000,- euro'luk bir sistem dinledim, bunun kadar iyi çalmıyordu.&l Ürüne ait yorum bulunmamaktadır. Benzer Ürünler
© 2020 Timpani Ses ve Görüntü Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti.. Tüm hakları saklıdır.  Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.
|
